Książka tygodnia: „Niewinni” Ioany Pârvulescu

Drodzy Czytelnicy!

Od kwietnia do października zapraszamy na cotygodniowy pokaz najnowszej kolekcji literatury rumuńskiej po polsku. Pod hasłem “Książka tygodnia” na wybiegu pojawiać się będą raz w tygodniu kolejne gwiazdy, świeże i pełne werwy, w kreacjach z wyrafinowanymi dodatkami skrojonych na miarę tego pokazu.
W tym roku w sezonie wiosna-jesień nosi się książki rumuńskie w rozmiarze mini, midi i maxi: wesołe i poważne, rozmarzone, kolorowe, monochromatyczne – kombinacje są nieskończone, a wolność absolutna!

Pokaz czas zacząć!

NIEWINNI

Autor: Ioana Pârvulescu
Przekład: Joanna Kornaś-Warwas
Wydawnictwo EMG, Kraków, lipiec 2019

Powojenna Rumunia, Siedmiogród, Braszów. Idylliczna kraina dzieciństwa, w którą wdziera się komunizm, a pamięć wielokulturowej i wielojęzycznej Europy Środkowej przechowywana jest jedynie w opowieściach rodziców i dziadków. Wielopokoleniowy dom i jego tajemnice, wypełniane wyobraźnią dzieci. Przygody przeżywane wraz z bohaterami Verne’a i Maya. Próba zachowania niewinnego zdziwienia i naiwności w świecie, który już nigdy nie będzie synonimem trwałości i bezpieczeństwa.
W starym, prawdopodobnie siedemnastowiecznym domu zamieszkuje ośmioro dorosłych i czworo dzieci. Dom z ulicy Majakowskiego (dawnej i przyszłej ulicy Świętego Jana) nie jest dla Any zwykłym domem. Jest całym światem. Przechowuje opowieści sprzed wojny, jest sceną przygód, które spotykają mieszkańców, martwi się o każdego z nich, a dla bohaterki jest także przyjacielem i nauczycielem, skrywającym wiele tajemnic z przeszłości. Dlatego kiedy Ana go rysuje, dom staje się człowiekiem z oczami w miejsce okien i ustami w miejsce drzwi.
Wydarzenia, o których będzie tu mowa, działy się w innym świecie – tak rozpoczyna swoją powieść Ioana Pârvulescu, głosem najmłodszej z bohaterek, Any. Rzeczywiście. Jest to świat bez telefonów komórkowych, Internetu, laptopów i tabletów, w którym dzieci wymyślają gry i historie, korzystając z własnej wyobraźni, często zainspirowane przekazami rodzinnymi, lekturami i filmami. Ten „inny świat” to również rozlewające się wokół szaleństwo komunizmu, przed którym dzieci są chronione przez dorosłych historiami sprzed wojny, próbą zachowania i ocalenia tradycji w nowym, niezrozumiałym świecie.
Książka ukazała się w serii „Z głową” i miała swoją polską premierę 18 lipca 2019 r. podczas Festiwalu Góry Literatury w Nowej Rudzie, którego autorka była gościem.

Czy udało nam się wzbudzić waszą ciekawość?
Zapraszamy do lektury fragmentu książki:

„TAJEMNICA ANTYKWARIUSZA
Kiedy są twoje urodziny?

Minęło już kilka lat od naszego chwalebnego wstąpienia do Stowarzyszenia Naprawiania Świata. Był sierpniowy dzień, który rozmywał wszystkie kontury i sprawiał, że miasto wydawało się miękkie jak z ciasta, ludzie schronili się w domostwach, a ulica Majakowskiego była opustoszała. Tylko słońce sunęło wzdłuż niej powoli, wypełniając światłem rowy.
Zebraliśmy się, czterej członkowie naszej tajnej organizacji, w chłodnej piwnicy, gdzie zrzucono na kupę różne rzeczy, zupełnie niepasujące do siebie, jak to się dzieje czasem z ludźmi, kiedy trafiają na imprezę, na której nie znają nikogo, i zastanawiają się, co robią w tym towarzystwie. Kuchenny piec z płytą przywarł do kamiennego pieca chlebowego, na którym spoczął stojak pełen przykurzonych probówek. Skrzynia wypełniona w jednej czwartej pomarszczonymi ziemniakami, którym wyrosły białe, twarde wąsy, sąsiadowała z kilkoma parami nart, fotel z wystającymi sprężynami stał obok olbrzymiego radia z dawnych czasów i tak dalej. Nasz stary dom od kilku pokoleń gromadził w piwnicy te rupiecie. Oczywiście, okresowo robiono wielkie sprzątanie, ale porządek nie utrzymywał się długo, bo wszystkie graty z domu, które żal było wyrzucić, trafiały tutaj.” [czytaj dalej tutaj]

Ioana Pârvulescu (ur. 1960 w Braszowie)
Powieściopisarka, eseistka, publicystka, krytyczka literatury i profesorka na Uniwersytecie Bukareszteńskim, gdzie wykłada literaturę rumuńską na Wydziale Filologicznym. W okresie 1993-2010 pełniła również funkcję redaktorki w czasopiśmie „România literară”, gdzie prowadziła rubrykę literacko-krytyczną. Zapoczątkowała i przez ponad dziesięć lat koordynowała w Wydawnictwie Humanitas kolekcję literatury światowej „Cartea de pe noptieră”. Za debiutancką powieść Viaţa începe vineri (Życie zaczyna się w piątek, tłum. Karolina Brykner, Tomasz Klimkowski, Kraków 2016) otrzymała w 2013 roku Nagrodę Literacką Unii Europejskiej. W swoich prozach i esejach chętnie wraca do przeszłości, a za najpłodniejszy okres dla rozwoju duchowego we współczesnej rumuńskiej historii uważa przełom XIX/XX wieku, kiedy „ludzie wierzyli w przyszłość i postęp, i to nadawało ich życiu sens”.

Joanna Kornaś-Warwas (tłumaczka książki)
Tłumaczka najbardziej cenionych pisarzy rumuńskich m.in. takich jak Max Blecher, Mircea Cărtărescu, Dan Lungu, Matei Vișniec, Varujan Vosganian. W 2016 r. otrzymała Nagrodę dla tłumacza „Europejskiego Poety Wolności 2016” za przekład tomiku Moja ojczyzna A4 Any Blandiany oraz Literacką Nagrodę Europy Środkowej „Angelus” za przekład „Księgi szeptów” V. Vosganiana. W 2017 roku została laureatką Nagrody dla Tłumacza przyznawanej przez rumuńskie czasopismo kulturalno-literackie „Observator cultural”. W 2018 roku była nominowana wraz z Jakubem Kornhauserem do Nagrody dla tłumacza „Europejskiego Poety Wolności” za przekład tomu Fałszywy Dymitr Dumitru Crudu.

Co piszą pasjonaci lektur o Niewinnych:

„Wydarzenia, o których będzie tu mowa, działy się w innym świecie – przestrzegają nas na okładce. Po takiej zapowiedzi spodziewamy się co najmniej kosmitów albo jakiejś alternatywnej rzeczywistości. Tymczasem Pârvulescu zabiera czytelników do powojennej Rumunii. Nie ma telefonów komórkowych ani internetu. Jest komunizm, I pamięć o idealizowanej przeszłości. Ten świat poznajemy dzięki opowieściom rodziców i dziadków, zapamiętanym i przetworzonym przez małą Anę, oraz dzięki historii niezwykłego domu przy ul. Majakowskiego, który przechowuje rodzinne historie.
Rumunia Pârvulescu to idylliczna kraina dzieciństwa. Dawno nie czytałam czegoś tak wzruszającego.”
[Justyna Suchecka, „Książki. Magazyn do czytania”]

„Niewinni są napisani z ogromnym smakiem, urzekają bogatym językiem, sprawiają, że lektura książki staje się ogromną przyjemnością i fascynującą przygodą. Z czystym sumieniem polecam Wam książkę ,,Niewinni” i bardzo chętnie sięgnę po inne publikacje tej uzdolnionej rumuńskiej pisarki.” [Tulliana na Sztukater.pl.]

„Niewinnito przeniesione na papier wyrywki minionego dzieciństwa i świata. Zbiór wspomnień i anegdot – trochę prawdziwych, trochę zmyślonych. Opowieść bywa urocza, bywa też smutna. W każdym razie – bardzo sentymentalna.” [Wojciech Chajec, Dzika Banda]

Polecamy materiał wideo zudziałem pisarki Ioany Pârvulescu, przygotowany specjalnie dla polskich czytelników.

Zapraszamy na stronę Wydawnictwa EMG

oraz na FB Rumuńskiego Instytutu Kultury w Warszawie