Rumuński Instytut Kultury w Warszawie upamiętnia wszystkie ofiary prześladowań na tle rasowym i etnicznym oraz zbrodni przeciwko ludzkości i ludobójstwa podczas II wojny światowej i włącza się w obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, który przypada 27 stycznia. Dzień Pamięci ustanowiony został rezolucją Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) z 2005 roku i nawiązuje do wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau przez oddziały Armii Czerwonej 27 stycznia 1945 roku.
Z tej okazji RIK Warszawa przybliża historię pogromu w Jassach, największej masakry ludności cywilnej na terytorium Rumunii w epoce nowożytnej. Bolesne dni końca czerwca 1941 r. ożywają dzięki doskonale udokumentowanej powieści Cătălina Mihuleaca pt. Złota dziewczynka z Jassów, która ukazała się w Polsce w 2023 r. nakładem Oficyny Noir sur Blanc w przekładzie Kazimierza Jurczaka.
Począwszy od 27 stycznia br. zapraszamy wraz z polskim wydawcą książki na specjalnie przygotowany dwu-częściowy podcast, który dostępny będzie na platformie SoundCloud oraz w mediach społecznościowych Instytutu i Oficyny Noir sur Blanc.
Na pierwszą część podcastu składają się fragmenty książki ilustrujące tragedię z 1941 roku (czyta aktorka Dominika Kluźniak). Druga część audycji naświetla kontekst historyczny i przybliża Rumunię XX wieku poprzez wgląd w jej życie społeczno-polityczno-historyczne w formie rozmowy Wojciecha Szota (Gazeta Wyborcza) z historykiem, dr hab. Błażejem Brzostkiem, wykładowcą Uniwersytetu Warszawskiego, autorem m. in. książki Paryże innej Europy. Warszawa i Bukareszt, XIX i XX wiek, o geografii i historii Rumunii początku XX wieku, genezie i definicji słowa „pogrom”, Żelaznej Gwardii, sytuacji politycznej i społeczeństwie rumuńskim w latach 30. i 40. XX w.
O książce:
Akcja powieści rozgrywa się na dwóch pozornie rozbieżnych planach.
Pierwszy, zlokalizowany w międzywojennej Rumunii, to historia rodziny
Oxenbergów, w którą wplecione są fakty znane z dokumentów i tajnych archiwów
oraz wyrażone bez ogródek opinie na temat życia społeczno-politycznego i
międzyetnicznych napięć tamtego okresu. Życia, które nieuchronnie zmierza do
tragicznego końca, koszmarnego czerwcowego dnia w Jassach.
Drugi plan jest zbudowany wokół żydowskiej rodziny mieszkającej w
Ameryce na przełomie XX i XXI wieku. Bernsteinowie prowadzą dobrze prosperującą
firmę specjalizującą się w handlu używanymi rzeczami. Żyją, jakby nie mieli
przeszłości, kierują się jedynie pragmatyzmem naszych czasów, w których
wszystko - od ubrań po idee, a nawet nostalgię - jest „z drugiej
ręki”. Dora i Suzy, dwie kobiety o wyjątkowych osobowościach połączą te
dwa plany, a klucz do ich historii czytelnik znajdzie na końcu opowieści,
której siłą jest utrzymywanie niestabilnej równowagi między burleską a powagą.
Bardzo potrzebowałem takiej lektury! „Złota dziewczynka z Jassów” Cătălina Mihuleaca (tłum. Kazimierz Jurczak), to powieść zarówno smutna, jak i zabawna, współczesna i historyczna, niezwykle wciągająca w swoją podwójną narrację. [...] To jest naprawdę dobra literatura. (Wojciech Szot, zdaniemszota.pl)