W dniach 21-24 sierpnia odbędzie się 14. edycja Międzynarodowego Festiwalu Literacki Sopot. Tegoroczna odsłona poświęcona będzie literaturze i kulturze Rumunii.
Bogaty program rumuński obejmie: 10 spotkań z wybitnymi współczesnymi pisarzami i premiery książek, 2 debaty, 4 projekcje filmowe, 2 czytania performatywne, warsztaty dla rodzin z dziećmi oraz gra miejska inspirowane historią i geografią Rumunii, instalacja artystyczna autorstwa Andreei Anghel, stoisko na targach książki.
Do Sopotu przyjadą cenieni pisarze i pisarki, wśród których znaleźli się:
Cristian Teodorescu – dziennikarz i pisarz, znany polskim czytelnikom jako autor książki Medgidia, miasto u kresu. W Sopocie odbędzie się premiera najnowszej powieści w polskim przekładzie – Bukareszt, wielka nadzieja (tłum. Radosława Janowska-Lascar, wyd. Amaltea);
Lavinia Braniște – autorka wydanej w Polsce w 2019 roku książki Wewnętrzny zero, opisującej rozterki współczesnych mieszkańców Bukaresztu (tłum. Olga Bartosiewicz, wyd. Universitas);
Cătălin Mihuleac – rumuński prozaik i dramaturg, autor entuzjastycznie przyjętej przez międzynarodowych krytyków książki Złota dziewczynka z Jassów (tłum. Kazimierz Jurczak, wyd. Noir sur Blanc);
Raluca Nagy – pisarka, której debiut w 2018 roku przyniósł uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Już wkrótce w Polsce ukaże się jej powieść Teo od 16 do 18 (tłum. Olga Bartosiewicz-Nikolaev, wyd. Pauza), która w 2022 roku znalazła się wśród finalistów Nagrody Literackiej Unii Europejskiej;
Tatiana Țîbuleac – wielokrotnie nagradzana pisarka mołdawsko-rumuńska. Do tej pory w Polsce ukazały się jej dwie powieści: Lato, gdy mama miała zielone oczy (tłum. Dominik Małecki, wyd. Książkowe Klimaty) oraz Szklany ogród (tłum. Kazimierz Jurczak, wyd. Książkowe Klimaty/ Noir sur Blanc), za którą w 2019 roku autorka otrzymała Europejską Nagrodę Literacką, a w 2024 roku Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej podczas Gali Angelusa.
Podczas festiwalu odbędą się również premiery książek z udziałem autorów: Bogdana-Alexandru Stănescu – Abraxas (tłum. Kazimierz Jurczak, wyd. Noir sur Blanc), Olega Serebriana – Woldemar (tłum. Radosława Janowska-Lascar, wyd. Amaltea) oraz Any Dragu – Grzeczne dłonie wraz z dodatkiem Wszystko, co złe i wszystko, co piękne na świecie napisanym po latach przez jej autystycznego syna Eduarda Dragu (tłum. Dominik Małecki, wyd. Książkowe Klimaty).
W programie tegorocznej edycji Literackiego Sopotu nie mogło zabraknąć spotkania wokół twórczości Maxa Blechera, jednego z najwybitniejszych pisarzy rumuńskich XX wieku. W rozmowie udział wezmą Doris Mironescu – krytyk literacki oraz Joanna Kornaś-Warwas – tłumaczka języka rumuńskiego, w której przekładzie w Polsce ukazał się tom dzieł zebranych Maxa Blechera – Dzieła zebrane (wyd. Polski Instytut Wydawniczy).
Nieodłącznym elementem festiwalu są debaty. Podczas spotkania Jak nacjonalista z nacjonalistą wykładowca akademicki, tłumacz literatury rumuńskiej – Kazimierz Jurczak, historyk i naukowiec – Jarosław Tomasiewicz oraz Ovidiu Nahoi – dziennikarz, redaktor naczelny Radia France Internationale Romania spróbują przybliżyć publiczności źródła, a także historyczne i współczesne podobieństwa i różnice nacjonalizmów w Polsce i Rumunii. Spotkanie poprowadzi Monika Płatek. Z kolei podczas debaty Rumunia. Drzewo na skrzyżowaniu dróg, w której udział wezmą pisarz, polityk, historyk, publicysta – Adrian Cioroianu, tłumaczka literatury rumuńskiej – Radosława Janowska-Lascar oraz dziennikarz i dyplomata – Bogumił Luft, omówione zostaną skomplikowane i wieloaspektowe zagadnienia związane z mitem narodowym tego kraju. Spotkanie poprowadzi Joanna Cichocka-Gula.
Z okazji Festiwalu zaprezentujemy premierowo trzeci tom serii Piękna opowieść o historii Rumunów, napisanej przez Adriana Cioroianu. Polski przekład został przygotowany przez Bogumiła Lufta i zostanie opublikowany przez Wydawnictwo Amaltea. Książka będzie dostępna na rumuńskich stoiskach nr 23 i 24 podczas Targów Książki w Sopocie.
Ważną część Literackiego Sopotu stanowią również pasma Literacki filmowy, Literacki teatralny oraz Sztuka na Literackim. W ramach tegorocznego Literackiego filmowego publiczność będzie miała okazję wziąć udział w projekcjach czterech filmów o szczególnym znaczeniu dla rumuńskiej kinematografii. W przestrzeni Goyki 3 Art Inkubatora odbędą się pokazy: Rekonstrukcja, reż. Lucian Pintilie, Śmierć pana Lăzărescu, reż. Cristi Puiu, Nie obchodzi mnie, czy przejdziemy do historii jako barbarzyńcy, reż. Radu Jude oraz Droga na drugą stronę, reż. Anca Damian. Kuratorem pasma jest Paweł Biliński.
Z kolei Literacki teatralny obejmie dwa czytania performatywne: Stop the tempo Gianiny Cărbunariu (tłum. Radosława Janowska-Lascar) w reż. Piotra Jankowskiego, poruszające temat alienacji i potrzeby autentyczności w nowoczesnym społeczeństwie oraz Zniknięcia Elise Wilk (tłum. Joanna Kornaś-Warwas) w reż. Miry Mańki, opowiadające historię pokoleniowej traumy i poszukiwania tożsamości w zmieniającej się rzeczywistości.
W paśmie Sztuka na Literackim w przestrzeni Parku na Goyki publiczność będzie mogła zobaczyć instalację artystyczną autorstwa Andreei Anghel pt. Krótka historia alarmów II.
Ponadto, podczas festiwalu nie zabraknie inspirowanych historią i geografią Rumunii warsztatów dla rodzin z dziećmi oraz gry miejskiej.
Od 21 do 24 sierpnia, literatura rumuńsla w polskich przekładach czeka na Państwa na stoiskach nr 23 i 24 w ramach Targów Książki w Sopocie.
Przedstawiamy listę wydarzeń z udziałem gości rumuńskich lub o tematyce rumuńskiej, zorganizowanych przez Goyki 3 Art Inkubator, Miasto Sopot we współpracy z Rumuńskim Instytutem Kultury w Warszawie, w ramach Sezonu Kulturalnego Rumunia – Polska 2024-2025:
ŚRODA, 20 SIERPNIA
18.00 - Wernisaż instalacji artystycznej Andreei Anghel Krótka historia alarmów II
Park na Goyki
Instalacja będzie dostępna dla publiczności w każdy dzień Festiwalu w godz. 10-20.00.
CZWARTEK, 21 SIERPNIA
11.00‒20.00 Targi Książki, Plac Przyjaciół Sopotu
Stoiska z literaturą rumuńską nr 23 i 24 – dostępne dla publiczności od 21 do 24 sierpnia w godz. 11-20.00.
11.00 ‒12.30
Świat na opak, czyli co by było gdyby… | warsztaty rodzinne | prowadzenie: Marta Jankowska
Park na Goyki
13.00 Warsztaty z Miniteką: Koza z dzwonkiem | prowadzenie: Joanna Kujawska-Frejlich, Agata Walińska
Park na Goyki
15.00-16.00 Spotkanie autorskie z Tatianą Țîbuleac | Szklany ogród, tłum. Kazimierz Jurczak | prowadzenie: Magdalena Kicińska
Państwowa Galeria Sztuki
17.00-18.00 Spotkanie autorskie z Cătălinem Mihuleac | Złota dziewczynka z Jassów, tłum. Kazimierz Jurczak | prowadzenie: Aleksander Hudzik
Państwowa Galeria Sztuki
19.00-20.30 Debata Rumunia. Drzewo na skrzyżowaniu dróg | wezmą udział: Adrian Cioroianu, Radosława Janowska-Lascar, Bogumił Luft | prowadzenie: Joanna Cichocka-Gula
Państwowa Galeria Sztuki
20.00 FILM Rekonstrukcja, reż. Lucian Pintilie | prelekcja: Paweł Biliński
Goyki 3 Art Inkubator
PIĄTEK, 22 SIERPNIA
11.00 ‒12.30 Małe strachy, wielkie odkrycia | warsztaty rodzinne | prowadzenie: Marta Jankowska
Park na Goyki
13.00 Warsztaty z Miniteką: Fet Frumos i dwanaście królewien | prowadzenie: Joanna Kujawska-Frejlich, Agata Walińska
Park na Goyki
14.00 – 15.00 Spotkanie autorskie z Lavinią Braniște | Wewnętrzny zero, tłum. Olga Bartosiewicz | prowadzenie: Georgina Gryboś
Państwowa Galeria Sztuki
16.00 – 17.00 Spotkanie autorskie z Raluką Nagy | premiera książki Teo od 16 do 18, tłum. Olga Bartosiewicz-Nikolaev | prowadzenie: Paulina Małochleb
Państwowa Galeria Sztuki
18.00 – 19.30 Debata Jak nacjonalista z nacjonalistą | wezmą udział: Kazimierz Jurczak, Ovidiu Nahoi, Jarosław Tomasiewicz | prowadzenie: Monika Płatek
Państwowa Galeria Sztuki
19.00 Czytanie performatywne Stop the tempo Gianiny Cărbunariu (tłum. Radosława Janowska-Lascar) | reż. Piotr Jankowski
Park na Goyki
20.00 FILM Śmierć pana Lăzărescu, reż. Cristi Puiu | prelekcja: Paweł Biliński
Goyki 3 Art. Inkubator
SOBOTA, 23 SIERPNIA
11.00 -12.30 O zaletach niedoskonałości | warsztaty dla dzieci | prowadzenie: Marta Jankowska
Park na Goyki
11.00 -12.30 Rodzicielski Klub Książkowy: Lęk dziecięcy, lęk dorosły | spotkanie dla dorosłych | Dlaczego dziecko gotuje się w mamałydze Aglai Veteranyi, tłum. Alicja Rosenau | prowadzenie: Joanna Trzaska
Park na Goyki
11.00-16.00 Gra miejska Niezwykłe źródła mnicha Makariusza | zapisy na evenea.pl
13.00 Warsztaty z Miniteką: Sakiewka z dwoma dukatami | prowadzenie: Joanna Kujawska-Frejlich, Agata Walińska
Park na Goyki
15.00 – 16.00 Spotkanie autorskie z Aną i Eduardem Dragu | premiera książki Grzeczne dłonie, tłum. Dominik Małecki | prowadzenie: Marta Perchuć-Burzyńska
Państwowa Galeria Sztuki
17.00 – 18.00 Spotkanie autorskie z Cristianem Teodorescu | premiera książki Bukareszt, wielka nadzieja, tłum. Radosława Janowska-Lascar | prowadzenie: Agata Passent
Państwowa Galeria Sztuki
18.00 Czytanie performatywne Zniknięć Elise Wilk (tłum. Joanna Kornaś-Warwas) | reż. Mira Mańka
Scena Kameralna Teatru Wybrzeże
19.00-20.00 Spotkanie autorskie z Bogdanem-Alexandrem Stănescu | premiera książki Abraxas, tłum. Kazimierz Jurczak | prowadzenie: Michał Nogaś
Państwowa Galeria Sztuki
20.00 FILM Droga na drugą stronę, reż. Anca Damian | prelekcja: Paweł Biliński
Goyki 3 Art Inkubator
NIEDZIELA, 24 SIERPNIA
13.00 Warsztaty z Miniteką: U Drakuli na zamku | prowadzenie: Joanna Kujawska-Frejlich, Agata Walińska
Park na Goyki
13.30 – 14.30 Spotkanie autorskie z Lucianem Danem Teodorovici | Inne historie miłosne, tłum. Radosława Janowska-Lascar | prowadzenie: Łukasz Wojtusik
Państwowa Galeria Sztuki
15.30 – 16.30 Spotkanie autorskie z Olegiem Serebrianem | premiera książki Woldemar, tłum. Radosława Janowska-Lascar | prowadzenie: Dagny Kurdwanowska
Państwowa Galeria Sztuki
17.30 – 18.30 Spotkanie z Joanną Kornaś-Warwas, Dorisem Mironescu | Dzieła zebrane Maxa Blechera (tłum. Joanna Kornaś-Warwas) | prowadzenie: Georgina Gryboś
Państwowa Galeria Sztuki
20.00 FILM Nie obchodzi mnie, czy przejdziemy do historii jako barbarzyńcy, reż. Radu Jude | prelekcja: Paweł Biliński
Goyki 3 Art Inkubator
Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny.
Spotkania i debaty z udziałem rumuńskich gości będą tłumaczone symultanicznie (RO-PL) oraz na polski język migowy.
Szczegółowy program tegorocznej edycji festiwalu można znaleźć na stronie: https://literackisopot.pl/events/
Wydarzenia zorganizowane w ramach Sezonu Kulturalnego Rumunia-Polska 2024-2025.
#mamywspólnyjęzyk
Sezon Kulturalny Rumunia-Polska 2024-2025 jest organizowany przez Rumuńskie Ministerstwo Kultury i Rumuński Instytut Kultury w Warszawie, ze strony rumuńskiej, oraz przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Instytut Adama Mickiewicza, we współpracy z Instytutem Polskim w Bukareszcie, ze strony polskiej.