Rumuńskie stowarzyszenie Artelor Vizuale (Forum Sztuk Wizualnych), we współpracy z Fundacją Archeologia Fotografii (FAF), ma zaszczyt zaprezentować drugą międzynarodową odsłonę projektu „Freedom. Body. Resistance.”. Inicjatywa ta ma na celu nie tylko promocję współczesnej sztuki rumuńskiej, ale przede wszystkim badanie – przy użyciu środków artystycznych – głównych zmian w społeczeństwie rumuńskim, zwłaszcza po rewolucji grudniowej 1989.
Wydarzenia towarzyszące ekspozycji:
- 5 września 2024 roku o godzinie 18:00 w Galerii Fundacji Archeologia Fotografii, przy ul. Chłodnej 20 w Warszawie – krótka prezentacja kuratorska ekspozycji
- 6 września o godzinie 18:00 wykład Lii Perjovschi wyjaśniający założenia jej strategii twórczej, oraz omówienie przez Ralukę Paraschiv i Ralukę Oancea znaczenia kwerend archiwalnych w kontekście projektów artystyczno-badawczych.
- 11 września o godzinie 18 – zakończenie wystawy, połączone z możliwością rozmowy z twórcami
Wszystkie wydarzenia są nieodpłatne dla publiczności i odbywają się przy ul. Chłodnej.
Ciało społeczne w labiryncie polityki
Głównym tematem wystawy jest analiza zmian w przestrzeni polityczno-społecznej wywołanych przez rewolucję grudniową 1989 roku. Artyści korzystają z publicznych i prywatnych archiwów fotograficznych, aby zmierzyć się ze swą najnowszą historią i dokonać jej krytycznej oceny. Projekt „Freedom. Body. Resistance.”, jak deklaruje współkuratorka ekspozycji dr Raluka Oancea, wynika z chęci diagnozy aktualnego kryzysu geopolitycznego i potrzeby twórców do zmierzenia się z czynnikami, jakie wpływały na kształtowanie się ich tożsamości narodowej. Warszawska odsłona wystawy w Fundacji Archeologia Fotografii koncentruje się na temacie wolności w kontekście relacji ciała społecznego uwikłanego w nierówną grę z władzą. Prezentowane prace stawiają pytanie o to, jak obywatele mogą sami przeobrazić się w potężne narzędzia osiągania wolności i negocjowania praw jednostki w przestrzeni publicznej.
Artyści i artystki
Ekspozycja, która wcześniej była prezentowana w innej odsłonie podczas Festiwalu Sztuki Współczesnej BUNA w Warnie (Bułgaria), obejmuje prace siedmiorga artystów: Dana Perjovschiego, Lii Perjovschi, Cristiny Irian, Alexandry Dumitrescu, Dragoșa Dogioiu, Emila Cristiana Ghiță oraz Raluki Paraschiv. Twórcy i twórczynie posługują się różnorodnymi środkami wyrazu, tworząc obiekty, instalacje, filmy, a także oferując zanurzenie w wirtualnej rzeczywistości (VR).
Dan Perjovschi dokonuje w ramach wystawy autorefleksji wokół swojego ikonicznego performansu, który stał się ważnym elementem współczesnej sztuki rumuńskiej. W 1993 roku artysta wytatuował na swoim ramieniu hasło „Rumunia”, wyrażając w ten sposób osobiste stanowisko wobec upadku reżimu Ceaușescu. Dziesięć lat później Perjovschi usunął tatuaż jako gest protestu przeciwko postkomunistycznej rzeczywistości. Archiwalia dokumentujące te działania uzupełniają zapisy publicznych performansów Lii Perjovschi, która poprzez współpracę z innymi obywatelami wytwarzała krytyczny komentarz do opresyjnych metod normalizowania ciała w systemie niedemokratycznym.
Alexandra Dumitrescu i Cristina Irian podejmują temat funkcjonowania administracji publicznej, tworząc wideo-kwestionariusz, który bada egzystencjalne i patriotyczne konotacje terminu „powołanie”. Emil Ghiță, nawiązując do czasów socjalistycznego dzieciństwa, prezentuje instalację odzwierciedlającą surowe i nieprzyjazne przestrzenie mieszkalne, łącząc skojarzenia przestrzeni sypialnej z więzieniem.
Wystawa akcentuje także znaczenie i emocjonalną moc archiwaliów, które dokumentują dramatyczne losy rumuńskich obywateli, takie jak porwania, więzienie i śmierć głodowa. Raluca Paraschiv wydobywa tragizm tych wydarzeń, podczas gdy Dragoș Dogioiu poprzez instalację VR pozwala na całkowite zanurzenie się w przeszłość, cofając nas do momentu śmierci Ceaușescu.
Wernisaż
Kuratorkami wystawy są dr Raluka Oancea i dr Weronika Kobylińska.
Wernisaż wystawy odbędzie się 5 września 2024 roku o godzinie 18:00 w Galerii Fundacji Archeologia Fotografii, przy ul. Chłodnej 20 w Warszawie.
Wystawa a projekt artystyczno-badawczy
Projektowi towarzyszy też stworzenie internetowej bazy danych „Litoral Archives” (arhivelelitoralului.ro) przez Artelor Vizuale (Forum Sztuk Wizualnych), która jest wzbogacana w kolejnych edycjach przedsięwzięcia, m.in. dzięki badaniom, wywiadom i kwerendom w bułgarskim środowisku kulturalnym.
Kolofon
Projekt jest współfinansowany przez Instytut Kultury Rumuńskiej w ramach Programu Cantemir.
Współorganizatorzy: Fundacja Archeologia Fotografii (Polska), Fundacja BUNA (Bułgaria)
Partnerzy: Czech Center Bucharest, Creative Experiences, Is This Art? Photography Art Gallery Bucharest
Partnerzy medialni:AGERPRES National Press Agency, Union of Visual Artists in Romania (UAP), Arta Magazine, Propagarta, Radio România Internațional (RRI)
Kuratorki
Dr Weronika Kobylińska jest historyczką sztuki i kuratorką specjalizującą się w sztuce nowoczesnej i współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem fotografii i praktyk intermedialnych. Jest adiunktką na Wydziale Filmowym w Łódzkiej Szkole Filmowej im. Leona Schillera i pełni funkcję prezeski Fundacji Archeologia Fotografii. Gościnna wykładowczyni w Aleksander-Brückner-Zentrums für Polenstudien (Martin-Luther-Universität, 2020). Pracowała również w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Dr Raluca Oancea jest członkinią Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA) oraz Europejskiej Sieci Studiów Filmowych i Medialnych (NECS). Jest wykładowczynią na Narodowym Uniwersytecie Sztuk w Bukareszcie, gdzie prowadzi zajęcia z estetyki i sztuki nowych mediów. Absolwentka informatyki i filozofii kultury. Jej doktorat dotyczył obecności klasycznych kategorii estetycznych w fotografii, kinie i sztuce nowych mediów.
Organizatorzy
Rumuńskie stowarzyszenie Artelor Vizuale (Forum Sztuk Wizualnych; FAV) to organizacja zajmująca się ochroną zarówno materialnego, jak i niematerialnego dziedzictwa kulturowego. FAV wspiera i promuje współczesną produkcję artystyczną, ułatwiając mobilność i ekspozycję młodych artystów poprzez tworzenie im możliwości w przestrzeni publicznej. Działalność organizacji ma również wymiar ekologiczny, angażując lokalne społeczności w kwestie środowiskowe, debaty i edukacyjne projekcje filmów dokumentalnych. FAV organizuje projekty i wspiera także inicjatywy kulturalne w alternatywnych przestrzeniach i mniej rozwiniętych społecznościach, adresując je do wszystkich kategorii publiczności.
Fundacja Archeologia Fotografii (FAF) zajmuje się ochroną polskiego dziedzictwa fotograficznego, zarządzając archiwami kilkunastu renomowanych artystów i artystek. FAF digitalizuje i archiwizuje zbiory, organizuje wystawy, warsztaty i konferencje, oraz publikuje prace naukowe i tomy fotograficzne. Jej celem jest łączenie współczesnych artystów z archiwami historycznymi, dostarczając nowych perspektyw na fotografię. Działalność FAF została doceniona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Projekt jest współfinansowany przez Instytut Kultury Rumuńskiej w ramach Programu Cantemir — programu finansowania projektów kulturalnych skierowanych do środowiska międzynarodowego. Instytut Kultury Rumuńskiej nie ponosi odpowiedzialności za treść projektu ani za sposób, w jaki wyniki projektu mogą być wykorzystane. Odpowiedzialność za nie ponosi wyłącznie beneficjent finansowania.