W dniach 18-22 maja 2011 r. Rumuński Instytut Kultury zorganizował czwartą edycję Festiwalu Kultury Rumuńskiej w Krakowie. Celem tegorocznego Festiwalu było zaprezentowanie najciekawszych rumuńskich projektów muzycznych, chcąc pokazać jak bogata i różnorodna jest nasza muzyka.
Inaugurację Festiwalu Kultury Rumuńskiej w Krakowie uświetnił koncert Alexandru Bălănescu i Ady Milea z projektem "The Island", spektakl oparty na podstawie tekstu znanego awangardowego rumuńskiego poety i pisarza Gellu Naum.
W ramach Festiwalu odbyły się między innymi: projekt muzyczny "Niebezpieczeństwo"; koncert zespołu Zdob şi Zdub, który w swoich utworach łączy muzykę rockową, hip-hopową, folk bałkański oraz ethnic dance; koncert jazzowy w interpretacji jednej z najbardziej znanych rumuńskich piosenkarek jazzowych Marii Răducanu oraz miks muzyki rumuńskiej.
PROGRAM FESTIWALU KULTURY RUMUŃSKIEJ W KRAKOWIE
18 – 22 maja 2011 r.
Środa, 18.05
19.00 Oficjalne otwarcie Festiwalu Kultury Rumuńskiej w Krakowie Koncert The Island
Alexander Bălănescu & Ada Milea Teatr Groteska w Krakowie
Sala Kopułowa
(ul. Skarbowa 2)
Czwartek, 19.05
20.00 Niebezpieczeństwo - Projekt muzyki elektronicznej Matze, DJ Rolf, VJ Tom
Klub Alchemia
(ul. Estery 5 – róg Estery i Placu Nowego)
Piątek, 20.05
21.00 Koncert zespołu Zdob şi Zdub
Centrum Kultury Rotunda (ul. Oleandry 1)
Sobota, 21.05
20.30 Koncert jazzowy Bucureşti Bazar
Maria Răducanu, Krister Jonsson, Pedro Negrescu Jazz Faust Cafe
(ul. Szewska 21)
22.00 RO-Miks muzyki rumuńskiej DJ Rolf
Klub Piękny Pies
(ul. Sławkowska 6a)
Niedziela, 22.05
19.00 Koncert Evropa Mvsicale
Maria Răducanu (śpiew) & Maxim Belciug (gitara klasyczna) Synagoga Kupa
(ul. Miodowa 27)
Na wszystkie imprezy wstęp wolny!
Koncert "THE ISLAND" jest owocen współpracy Ady Milea ze slawnym skrzypkiem i kompozytorem brytyjskim pochodzenia rumuńskiego – Alexandrem Bălănescu. Aby uwiarygodnić powszechność problemu we wszystkich świata, dwójga autorów wybrała na pierwszy ogień swojej współpracy temat samotności w wielkich aglomeracjach miejskich, prezentując to wszystko w języku angielskim. Premiera odbyła się w Anglii w 2006 r. Przedstawienie "The Island" oparte jest na historii Robinsona Crusoe, ale jest przepełnione dziwaczną manierą spojrzenia na świat charakterystyczną dla utworów surrealistycznego rumuńskiego poety Gellu Naum. To autentyczna metafora iluzjii niepodlegościowo/wolnościowej, oddzielenia się od ludzi i rzeczy, to metafora o "zbiorowisku samotnych istnień".
Alexander BĂLĂNESCU, z pochodzenie Rumun, jest jednym z najbardziej wizjonerskich skrzypków naszych czasów, zarazem kompozytorem i założycielem kwartetu smyczkowego Bălănescu Quartet. Studiował w Bukareszcie, Jerozolimie i nowojorskiej Juilliard School. Od roku 1979 przez piętnaście lat grał w Michael Nyman Band jako lider. W latach 1983-1985 występował w Arditti Quartet.
Ada MILEA to niemal człowiek-orkierstra: śpiewa, gra na gitarze, komponuje, pisze i gra role w sztukach teatralnych. Śpiewała w kilku utworach dramatycznych, ale stała się znana większości Rumunów dopiero po powrocie z długiej podrózy po Kanadzie z Cirque du Soleil.
"Niebezpieczeństwo" to nazwa projektu rozpoczętego 2 lata temu polegającego na połączeniu fragmentów programów TV z podkładem muzycznym. Jest to kolaż video obudowany muzycznie. Inaczej powiedziane – to muzyka skomponowana z fragmentów muzyczno- wizualnych wychwyconych i dobranych z wielobarwnego świata małego ekranu. Elementy muzyczne są rozwijane i kontrolowane live, wraz z elementami video na dwóch głównych, niezależnych od siebie ekranach; jednocześnie towarzyszą temu projekcje z 3-ego źródła. Jako instrumentację używamy wybrane kontrolery do muzyki elektronicznej (drumpady i trigerry midi) podłączone do komputerów wykorzystujących softów dedykowanych próbkom audio-video. W celu zrozumienia został wyselekcjonowany zestaw próbek filmowych polskich i zagranicznych, które będą konkurowały z materiałem w języku rumuńskim. Cristian SSTANCIU aka Matze - Midi trigger / Video mixer; Rolf ONOICENCO aka Dj Rolf - Midi trigger / Audio processing; Tom BRÂNDUŞ aka Vj Tom - DrumPad / AV Processing
Założona w 1994 r. mołdawska grupa muzyczna ZDOB şi ZDUB łączy w swoich utworach muzykę rockową, hip-hopową, folk bałkański oraz ethnic dance. Powstała na przedmieściach Kiszyniowa, stolicy Mołdawii, gdzie wokalista Roman Jagupow, gitarzysta basowy Michaił Gynku oraz perkusista Anatolij Pugacz uczyli się w jednej szkole. W lipcu 1996 r. poprzedziła występ kultowego zespołu Rage Against the Machine. W trakcie koncertu Zdob şi Zdub wykonali m.in. Hardcore Moldovenesc (pol. „Mołdawski Hardcore"), który to utwór stał się natychmiast absolutnym hitem i swoistym „hymnem alternatywy" młodzieży mołdawskiej. Kompozycja ta stanowi do dziś wciąż rozpoznawalną wizytówkę zespołu. W marcu 1997 r. na rynek wszedł debiutancki album grupy Hardcore Moldovenesc. W październiku tego roku pojawia się edycja specjalna płyty przeznaczona na rynek rumuński. Rok 1998 zaowocował dużą liczbą koncertów, zakończonych dwutygodniowym turnée po Niemczech. Kolejny rok to intensywna praca nad kolejną płytą Tabăra Noastră, którego premiera miała miejsce w maju 1999 r. We wrześniu grupa otrzymała zaproszenie na legendarną już imprezę MTV Party na Placu Czerwonym., gdzie wystąpiła przed koncertem Red Hot Chili Peppers. Od października 2000 r. do maja 2001 r. zespół pracował nad nowym albumem Agroromantica, krążka będącego zlepkiem różnych kultur - mołdawskiego folkloru, bałkańskiej cyganerii, słowiańskiej romantyki. W listopadzie 2002 r. grupa uczestniczyła w ceremonii rozdania nagród MTV European Music Awards w Barcelonie, otrzymując nominację w kategorii Best Romanian Act. W kwietniu 2004 r. Zdob şi Zdub wziął udział w MTV Romanian Music Awards i otrzymał statuetkę w kategorii Best Ethno. Na świecie zasłynął biorąc udział w Konkursie Eurowizji w 2005 r. i wykonując utwór Boonika Bate Doba. W tym roku zespół reprezentuje Mołdawię podczas Konkursu Eurowizji z utworem So lucky.
Roman IAGUPOV –śpiew; Mihai GÎNCU –bass; Sveatoslav STARUŞ - gitary; Andrei CEBOTARI –perkusja; Valeriu MAZÎLU –trąbka, dudy; Victor DANDEŞ- puzon, instrumenty ludowe
Oficjalna strona zespołu: http://www.zdob-si-zdub.com/eng/
BUCUREŞTI BAZAR
Maria Răducanu (wokal) / Krister Jonsson (gitara) / Pedro Negrescu (kontrabas) Przypominanie w manierze współczesnej dawnego Bukaresztu. Od Antona Panna do Jean'a Moscopola, Marii Tănase, Gică Petrescu. Piosenki podwórkowe, biesiadne, romanse, szansonetki….
Maria RĂDUCANU stanowi jeden z najważniejszych i najoryginalniejszych przykładów rumuńskiej wokalistyki jazzowej. Jej repertuar obejmuje przeróbki jazzowe rumuńskich melodii ludowych jak również utwory inspirowane folklorem bałkańskim, rosyjskim lub portugalskim. Posiada w dorobku 7 własnych płyt z utworami wykonanymi przy akompaniamencie wybitnych krajowych i zagranicznych artystów jazzowych oraz 2 albumy, do których została zaproszona jako gość specjalny.
Krister JONSSON jest gitarzystą i kompozytorem utworów jazzowych i improwizowanych, jednym z najbardziej poszanowanych i budzących zainteresowanie muzyków współczesnego pokolenia skandynawskiego. Na swoim koncie ma zapisaną współpracę (rzecz udowodniona licznymi płytami i koncertami na całym świecie) z wybitnymi postaciami spośród których wymienić należy Marilyna Mazura, Fredrika Lundina, Cenneta Jonssona, Miroslava Vitousa, Rigmora Gustafssona, Jima Blacka, Auduna Kleive, Petera Danemo, Lindy Pettersson-Bratta i innych.
Pedro NEGRESCU jest artystą dobrze znanym publiczności rumuńskiej dzięki przynależności do wielu formacji jazzowych. Grał z Rickiem Conditem, Armenem Donelianem, z austriacką piosenkarką jazzową Elly Wright i z rumuńskimi muzykami jazzowymi Garbisem Dedeianem, Mircea Tiberianem, Johnnym Răducanu, Danem Ionescu, Nicolae Simionem, Ancą Parghel, Ionem Baciu Jr., Danem Ştefănică. Uczestniczył w licznych międzynarodowych festiwalach muzyki jazzowej w Rumunii, Polsce, Grecji, Bułgarii i Niemczech.
EVROPA MVSICALE
Od wodewilu do romansu i tanga
Maria Răducanu (wokal) / Maxim Belciug (gitara)
Historyczno-eklektyczny rajd po europejskich nutach od wodewilu do romansu i tanga. Promieniste skupiska stylów i uczuć zebranych na starym kontynencie i oddanych w koncercie wysłuchanym duszą.
Maria Răducanu i Maxim Belciug tworzą zupełnie niepowtarzalny duet o najpiękniejszych owocach muzycznych. Każdy z nich przebył własną drogę: Maria Raducanu, jako jedna z najważniejszych postaci jazzu rumuńskiego, Maxim Belciug, jako kultowy mistrz gitary klasycznej. I oto, sprowokowani tą samą wielką miłością do uduchowionej muzyki, spotkali się we wspólnym projekcie, który od samego debiutu w duecie tj. od 2004 r wyróżnił się głębokością i autentycznością emocji. Utrzymując się gdzieś pomiędzy klasyką a tradycją, ich muzyka nie jest ani jazzem, ani też nie pretenduje na miano autentyzmu czy nadintelektualizmu. Po prostu jest wyrazem pamięci o niezapomnianym gatunku, zdolnym do wskrzeszenia w nas wibracji, o których nie mieliśmy już pojęcia od czasu, kiedy zamiast rozumieć co przeżywamy, przeżywamy tylko to, co rozumiemy.
Notă fde presă FCR Cracovia 2011
