„Święto Marciszoru - Początek rumuńskiej wiosny" odbyło się w dniach 4 - 6 marca br. w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie (ul. Kredytowa 1). W ramach tego tradycyjnego rumuńskiego weekendu odbyły się, między innymi, spektakle pieśni i tańca ludowego w wykonaniu zespołu folklorystycznego „Dor Transilvan" z Kluż-Napoka, jarmark rumuńskiego rzemiosła tradycyjnego, projekcje filmowe i warsztaty tańca dla dzieci i dorosłych.
Rumuńskie rzemiosło tradycyjne, pieśni i tańce ludowe, projekcje filmowe i warsztaty tańca - razem świętowaliśmy początek rumuńskiej wiosny!
- Artyści rzemieślnicy obszaru folklorystycznego zlokalizowanego wokół Klużu zaprezentowali swój kunszt w sztuce tkactwa i hafciarstwa, wytwarzaniu korali i zdobieniu strojów ludowych, a także w obrabianiu i zdobieniu skór zwierzęcych, ceramice i malarstwie na szkle. Można było kupić, między innymi, tradycyjne hafty i stroje, ozdoby z korali, ikony na szkle i drewnie, lalki, wyroby ze skóry i drewna (w sobotę, 5 marca i w niedzielę, 6 marca).
- Członkowie zespołu folklorystycznego „Dor Transilvan" z Kluż-Napoka zaprezentowali Transylwańskie pieśni i tańce ludowe (w piątek, 4 marca) i zapraszali na Horę wsi (w sobotę, 5 marca).
- Co się dzieje dzisiaj z rumuńskimi tradycjami i obrzędami? Można było się tego dowiedzieć na pokazie filmów etnograficznych (w sobotę, 5 marca).
- Dla chętnych przygotowaliśmy warsztaty tańca ludowego (w niedzielę, 6 marca) – osobne grupy dla dzieci i dorosłych.
PROGRAM
Piątek, 4 marca 2011 r.
18.00 Otwarcie Święta Marciszoru Spektakl zespołu folklorystycznego „Dor Transilvan" z Kluż-Napoka - Transylwańskie pieśni i tańce
Po koncercie – niespodzianka
Sobota, 5 marca 2011 r.
10.00 – 17.00 Jarmark rumuńskiego rzemiosła tradycyjnego 17.00 Projekcje filmów etnograficznych o Rumunii
Karpackie opowieści, reż. Aurora Runcan
Garncarz z Biniş, reż. Cosmin Ţiglar
Milky Way, reż. Ivana Mladenovic
Maskarada, reż. Cornel Gheorghiţă
19.00 Spektakl zespołu folklorystycznego „Dor Transilvan" z Kluż-Napoka - Hora wsi (rum. Hora satului)
Niedziela, 6 marca 2011 r.
10.00 – 17.00 Jarmark rumuńskiego rzemiosła tradycyjnego 12.00 Warsztaty tańca ludowego dla dzieci
14.00 Warsztaty tańca ludowego dla dorosłych
Zapisy na warsztaty pod adresem: kultura@icr.ro
Marciszor (rum. Mărţişor) to pradawny zwyczaj znany na terytorium całej Rumunii, pochodzący od nazwy miesiąca marca (rum. martie). U Rzymian nowy rok zaczynał się pierwszego marca, na początku wiosny, a wszyscy obywatele radośnie i hucznie świętowali to wydarzenie. Wtedy też Rzymianie zamieniali zimowe togi z koloru białego na togi czerwone – był to znak radości z nadejścia wiosny i nowego roku. Od rzymskich tóg przetrwał on do naszych czasów, w miniaturowej postaci dwóch jedwabnych, biało-czerwonych sznureczków splecionych ze sobą małymi frędzelkami oraz dopiętym do nich amuletem mającym przynieść szczęście. Pierwszego marca tak wykonanymi Marciszorami obdarowuje się kobiety i młode dziewczyny, które noszą je przypięte nad sercem przez cały miesiąc.
Rumuńska kultura ludowa
Rumuńska kultura ludowa jest jedną z najlepiej zachowanych w Europie. Jej korzenie sięgają odległej przeszłości terytorium położonego na skrzyżowaniu wielkich cywilizacji historycznych – greckiej, rzymskiej, bizantyjskiej, wschodniej i zachodniej – zaś jej unikalny charakter jest właśnie wynikiem wymieszania się elementów tych starożytnych kultur z tradycjami i obrzędami mieszkańców terytoriów dzisiejszej Rumunii. Ten splot czynników zaowocował oryginalną kulturą, której przejawy dostrzegamy wyraźnie na terenie całego kraju: Marmarosz (budowle z drewna, stroje, ceramika); Bukowina (hafty, jajka wielkanocne, stroje); Banat (zdobione stroje ludowe, zwyczaje); Horezu (ceramika, rzeźba w drewnie); Góry Zachodnie (stroje ludowe, rzeźby i budowle z drewna, święta ludowe); Mărginimea Sibiului (ikony malowane na szkle, stroje ludowe) etc.
Zespół folklorystyczny „Dor Transilvan"
Zespół folklorystyczny „Dor Transilvan" z Kluż-Napoka, został założony w 1949 roku. Obecnie jest jednym z najstarszych rumuńskich zespołów pieśni i tańca ludowego. Zespół ten, składający się z zawodowych muzyków i tancerzy, koncertował już w Anglii, Czechach, Francji, Hiszpanii, Polsce, Portugalii, Stanach Zjednoczonych oraz we Włoszech.
Muzyka grana przez zespół jest oparta na instrumentach nadających rumuńskiej muzyce folklorystycznej specyficzne brzmienie - skrzypce, kontrabas, cymbały, klarnet, akordeon, etc. Sławni soliści Grigore Leşe i Nicolae Mureşan uzupełniają długą listę wielkich artystów muzyki ludowej, którzy koncertowali z grupą „Dor Transilvan" przy okazji licznych występów w kraju i zagranicą.
Projekcje filmów etnograficznych
Karpackie opowieści, reż. Aurora Runcan Rumunia, 2010, 4 min.
Projekt filmów dokumentalnych o tradycjach, obyczajach, mitach i pradawnych rytuałach mieszkańców Rumunii.
Garncarz z Biniş, reż. Cosmin Ţiglar Rumunia, 2006, 30 min.
Film przedstawiający sylwetkę 82-letniego garncarza z Banatu, Ionici Stepana, który podtrzymuje rodzinną tradycję garncarstwa sięgającą siedmiu pokoleń. Jego dziadek podróżował przez Austro-Węgry, sprzedając swoje wyroby garncarskie lub wymieniając je za zboże. Zgodnie z tradycją młody człowiek nie mógł poślubić dziewczyny zanim nie opanował rzemiosła. Po wojnie i po upadku systemu komunistycznego Ionică Stepan zaczął podróżować po krajach Unii Europejskiej, demonstrując swoją sztukę w różnych muzeach.
Milky Way, reż. Ivana Mladenovic Rumunia, 2006, 10 min.
W odróżnieniu od innych filmów o prawdziwych pasterzach, prowadzących swe stada przez rajskie pejzaże, bohaterowie tego filmu nazywani są „pasterzami z Bukaresztu". Wyprowadzają oni swoje krowy na pastwisko położone na obrzeżach rumuńskiej stolicy, w przygnębiającym pejzażu, wypełnionym plastikowymi torbami i różnego rodzaju śmieciami. Mimo to Mihai i Titinel nadal prowadzą interesy z tymi samymi klientami, którzy pozostali niewzruszeni i uparcie odmawiają kupowania pasteryzowanego mleka w lokalnych sklepach.
Maskarada, reż. Cornel Gheorghiţă
Rumunia, 2001, 52 min.
Film przedstawia tradycyjne obrzędy zimowe w rumuńskiej Mołdawii (północna część Rumunii) widziane z różnych perspektyw. Począwszy od Świąt Bożego Narodzenia do Nowego Roku, rumuńskie wioski są sceną, na której odbywają się różnego rodzaju obrzędy i rytuały. Rozpoczyna je ubijanie świni a kończy karnawał, w którym biorą udział wszyscy mieszkańcy – jako aktorzy lub widzowie.
