Op woensdag, 22 mei 2019
vond in Brussel de officiële ceremonie plaats voor de aankondiging van de Literatuurprijs van de Europese Unie 2019, georganiseerd
door het EUPL en de Permanente
Vertegenwoordiging van Roemenië bij de Europese Unie, in
aanwezigheid van de heer Valer-Daniel Breaz, minister van Cultuur en Nationale
Identiteit, van de heer Tibor Navracsics, Eurocommissaris voor Onderwijs,
Cultuur, Jeugd en Sport, en van mevrouw de ambassadeur Luminița Odobescu, permanent
vertegenwoordiger van Roemenië bij de Europese Unie.
De ceremonie, georganiseerd onder auspiciën van het Voorzitterschap van Roemenië van de Raad van de EU, markeerde de erkenning van het opkomende literaire talent van de Europese schrijvers en stond stil zowel bij de rijkdom van de hedendaagse Europese literatuur als bij de culturele en taalkundige diversiteit van ons oude continent.
De laureaten van de Literatuurprijs van de Europese Unie, editie 2019, zijn Laura Freudenthaler (Oostenrijk), Piia Leino (Finland), Sophie Daull (Frankrijk), Réka Mán-Várhegyi (Hongarije), Beqa Adamashvili (Georgië), Nikos Chryssos (Griekenland), Jan Carson (Ierland), Giovanni Dozzini (Italië), Daina Opolskaitė (Litouwen), Marta Dzido (Polen), Tatiana Țîbuleac (Roemenië), Ivana Dobrakovová (Slowakije), Haska Shyyan (Oekraïne) en Melissa Harrisson (Groot-Brittannië).
Tatiana Țîbuleac werd aangewezen als winnares van de EUPL-prijs 2019 voor haar roman Grădina de sticlă [De glazen tuin], gepubliceerd bij Uitgeverij Cartier (Chișinău), in 2018, door de nationale jury bestaande uit Răzvan Rădulescu, Ioana Pârvulescu en Claudiu M. Florian, zelf winnaars van de EUPL-prijs in 2010, 2013 en 2016.
Tatiana Ţîbuleac is een waar literair fenomeen. Ze werd geboren in Chișinău – Republiek Moldavië, maar vestigde zich in Frankrijk, waar ze in de anonimiteit leefde, ‘het mooiste cadeau voor het schrijverschap’, zoals ze zelf zei. Haar eerste roman Vara în care mama a avut ochii verzi (in de Franse vertaling van Philippe Loubière verschenen als L’Été où maman a eu les yeux verts– De zomer dat mijn moeder groene ogen had), verscheen in 2016 in het Roemeens, is vertaald in meerdere talen en heeft verschillende prijzen ontvangen. Onder de titels die in de schijnwerpers stonden op de Boekenbeurs van Parijs 2018 was ook deze roman van Tatiana Ţîbuleac, die in 2018 bij Éditions des Syrtes is verschenen.
‘Ieder goed boek is een literair model. Ik weet niet of ik van iemand in het bijzonder heb leren schrijven, bij het schrijven komen allerlei ervaringen, gelezen boeken en belevenissen samen. (...) Ik zoek niet per se de vertelling in een boek. In boeken zoek ik emoties en gemoedstoestanden”, verklaarde Tatiana Țîbuleac in 2017 in een interview voor de krant Viitorul României [De toekomst van Roemenië].
‘De glazen tuin laat opnieuw zien dat Tatiana Țîbuleac een plaats verdient binnen de hedendaagse literatuur. Ze is een schrijfster die even getalenteerd als intelligent is, die weet hoe ze meedogenloze observatie en compassie ten aanzien van leed met elkaar kan doen rijmen, om op deze manier de tragiek van het lot en de schoonheid van het leven naar voren te laten komen. In deze roman komt Tatiana Țîbuleac op overtuigende wijze, in een andere context en op een ander niveau, terug op het thema van het moederschap, van het geliefde/niet-geliefde kind, van de tragische gevolgen van de ‘liefdeloosheid”, van de wroeging, in een boek dat even aangrijpend is als Vara în care mama a avut ochii verzi,’ schreef schrijfster Gabriela Adameșteanu over de met de Literatuurprijs van Europese Unie bekroonde roman.
De EUPL-prijs wordt sinds 2009 jaarlijks toegekend aan hedendaagse schrijvers van fictie afkomstig uit elk aan de competitie deelnemend land.
‘De Literatuurprijs van de Europese Unie toont de creativiteit en diversiteit van de Europese literatuur en vormt een erkenning van het belang van onze boekenbranche. Door middel van de Prijs en het programma Creatief Europa helpt de Europese Commissie auteurs, uitgevers, vertalers en boekhandelaren om de lezers, zowel in Europa als daarbuiten, kwaliteit en gevarieerdheid te bieden. Ik feliciteer alle winnaars van dit jaar van harte!’ verklaarde Tibor Navracsics, Eurocommissaris voor Onderwijs, Cultuur, Jeugd en Sport.
Dit door middel van hetprogramma Creatief Europa gefinancierde initiatief heeft tot doel de aandacht te vestigen op de creativiteit, diversiteit en rijkdom van de hedendaagse Europese literatuur, om de circulatie van literatuur binnen Europa te bevorderen en om de belangstelling op nationaal niveau voor literaire werken uit andere Europese landen te stimuleren.
De prijs wordt gecoördineerd door een Europees consortium bestaande uit: European Booksellers Federation (EBF), European Writers' Council (EWC) en Federation of European Publishers (FEP). Het consortium roept nationale jury’s in het leven die de taak hebben om de auteurs die in aanmerking komen voor de prijs te nomineren. De leden van die jury’s worden benoemd door de nationale organisaties die lid zijn van het consortium EUPL in ieder van de deelnemende landen.
De feestelijke uitreiking van de Literatuurprijs van de Europese Unie 2019 zal plaatsvinden op woensdag, 2 oktober 2019, in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel – BOZAR.
