Warsztaty w ramach wystawy „Drugiej wiosny nie będzie…dzieci i sztuka w XX i XXI wieku”
W ramach programu edukacyjnego, towarzyszącego wystawie, grupa Minitremu z Timișoary (Laura Borotea, Gabriel Boldiș) poprowadzi w dniach 15 i 17 czerwca warsztaty dla dzieci i młodzieży oraz zaprezentuje praktyki i działania z dziedziny edukacji artystycznej.
15 czerwca – warsztaty dla licealistów: ...i tożsamości
narodowej
17 czerwca, rano – warsztaty dla rodzin z dziećmi: Pure
joy
17 czerwca, po południu – prezentacja praktyk i
działań z dziedziny edukacji artystycznej – to nieformalne spotkanie, podczas którego
porozmawiamy o pracy grupy Minitremu, która rozpoczęła się dziesięć lat temu i
przedstawimy fragmenty naszych własnych doświadczeń, wraz z niektórymi
teoretycznymi i praktycznymi zasobami edukacyjnymi, tworząc przegląd ostatnich
zmian w pedagogice artystycznej.
Laura Borotea i Gabriel Boldiș od 2012 roku rozwijają Minitremu, projekt ułatwiający dzieciom i młodzieży dostęp do sztuki współczesnej. Minitremu usytuowane jest na pograniczu sztuki i pedagogiki, będąc laboratorium doświadczeń estetycznych i twórczego rozwoju, dzięki któremu dzieci i młodzież mogą nawiązać kontakt z procesami artystycznymi, które generują dialog i refleksję oraz pomagają rozwijać własną wizję życia. Jest to pedagogika kontynuująca tradycje pedagogów konstruktywistycznych, której głównym celem jest nauka oparta na bezpośrednim doświadczeniu, postulując jednocześnie, iż sztuki i krytycznego myślenia najlepiej uczyć się poprzez spotkania ze współczesnymi artystami.
***
„Drugiej wiosny nie będzie…dzieci i sztuka w XX i XXI wieku” – wystawa w Galerii Zachęta w Warszawie
Wernisaż: 30 marca, o godz.19.00, w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie
W okresie 30 marca-18 czerwca br. Narodowa Galeria Sztuki Zachęta w Warszawie będzie gościć obszerną wystawę międzynarodową pt.„Drugiej wiosny nie będzie… Dzieci i sztuka w XX i XXI wieku”. Wystawa jest objęta patronatem EUNIC Warszawa, a Rumuński Instytut Kultury jest partenerem programu wydarzeń.
Na wystawie zostaną zaprezentowane prace Grupy Sigma z Timișoary oraz fragmenty słynnego w Rumunii Eksperymentu Zaica (ćwiczenia stymulujące kreatywność dzieci, opracowane przez nauczyciela malarstwa Dorela Zaikę). W ramach programu edukacyjnego, grupa Minitremu z Timișoary (Laura Borotea, Gabriel Boldiș) poprowadzi warsztaty dla dzieci i młodzieży oraz zaprezentuje praktyki i działania z dziedziny edukacji artystycznej.
DRUGIEJ WIOSNY NIE BĘDZIE…DZIECI I SZTUKA W XX I XXI WIEKU
kuratorka: Joanna Kordjak
współpraca
kuratorska: Julia Harasimowicz
współpraca: Dominika Kaszewska, Michał Kubiak, Zuzanna Andruszko
konsultacja
naukowa: Adris Brinkmanis, Anaïs Masson, Anna Szczepańska
artyści
współcześni: Paweł Althamer, Zbyňek Baladrán, Yto Barrada,
Johanna Billing, Jenny Brockmann, Monster Chetwynd, Alicja Czyczel, Discoteca
Flaming Star, Vincent Epplay, Priscila Fernandes, Péter Forgács, Adelita
Husni-Bey, Ane Hjort Guttu, Kolektyw Holobiont, Eva Kotátková, Barbara Kinga
Majewska, Anaïs Masson, Minitremu, Alicja Nauman, Anna Nowicka, Olivia Plender,
Maxence Rifflet, Jaśmina Wójcik, Teodor Zaica, Alfredo Zinola
kontekst historyczny: Franz
Čižek, Friedl Dicker-Brandeis, Fernand Deligny, Célestin & Élise Freinet,
Jef Geys, Gertrud Grunow, Francisco Ferrer y Guardia, Malka Haas, Erika
Giovanna Klien, Anna „Asja” Lācis, Ludwig Hirschfeld-Mack, Palle Nielsen, Alma
Siedhoff-Buscher, Sigma Group, Ilse Weber
Tytuł wystawy przywołuje słowa Franza Cižka, pioniera edukacji artystycznej z początku XX wieku. Odnoszą się one do okresu dzieciństwa i brzmią jak przestroga, ale też wezwanie do odpowiedzialności i działania.
Czy my, dorośli, potrafimy podjąć to wyzwanie, szczególnie wobec problemów, z jakimi mierzą się dziś dzieci i młodzież: przemocą doznawaną na co dzień, doświadczeniem pandemii, wojny i uchodźstwa? Co możemy zrobić, żeby wpłynąć na poprawę kondycji psychicznej dzieci i młodzieży i sprawić, by ich głos był słyszalny? Jaką rolę w budowaniu podmiotowości dziecka, przywracaniu poczucia wartości może pełnić sztuka i jakich narzędzi dostarczają nam artyści?
Na wystawie są przywoływane zarówno praktyki pionierów nowoczesnej pedagogiki (jak Janusz Korczak, Maria Montessori czy Célestin Freinet) i alternatywnej edukacji z początku i pierwszej połowy XX wieku (począwszy od modernistycznych koncepcji rozwijanych w Bauhausie), jak i współczesne odwołania do tych źródeł. Ich wspólnym mianownikiem jest wspieranie kreatywności dzieci poprzez interdyscyplinarność, naukę różnych umiejętności i doświadczanie rzeczywistości poprzez różne zmysły.
Autorzy wystawy prezentują przykłady praktyk artystycznych włączających dzieci jako pełnoprawnych i aktywnych uczestników procesu twórczego. Ważne miejsce zajmują działania z udziałem niedorosłych pochodzących z grup społecznych wykluczonych ze względu na przynależność etniczną, sytuację ekonomiczną czy niepełnosprawność. Pokazują one, w jaki sposób twórcze aktywności stają się dla nich narzędziem do odzyskiwania godności i własnego głosu.
Sięgając do ważnych historycznych źródeł, autorzy stawiają również aktualne pytania o możliwe kierunki rozwoju edukacji (w tym edukacji artystycznej) w XXI wieku. Przedstawiają możliwe sposoby przekazywania wiedzy poza schematem szkolnego nauczania: odrzucenie XIX-wiecznej hierarchii przedmiotów, sięganie do takich źródeł wiedzy jak podświadomość, sny, nacisk na rozwój w kontakcie z własnym ciałem i naturą.
Wystawa obejmuje także przykłady praktyk artystycznych, w których dzieci odkrywają przed dorosłymi alternatywne formy relacji społecznych. Pokazuje, jak wspólne twórcze działania oparte na wzajemnej wymianie wiedzy, doświadczeń i pracy kolektywnej mogą uczyć społecznych zachowań i empatii.
Wystawie będzie towarzyszyć bogaty program działań edukacyjnych, performansów, warsztatów i spotkań artystów z dziećmi, a także międzynarodowa konferencja poświęcona tematyce alternatywnych koncepcji edukacji artystycznej dzieci w XX I XXI wieku (20–22 kwietnia 2023).