- 1 March 2018 - 6 March 2018
- Etichete Mărțișor ICR Bruxelles Doina Işfănoni Varvara Buzilă
In de periode 1-2 maart van dit jaar organiseren het Roemeens Cultureel Instituut Brussel en de Ambassade van de Republiek Moldavië in het Koninkrijk België en het Groothertogdom Luxemburg een reeks evenementen van openbare en culturele diplomatie gewijd aan Dag van de Mărțișor – een universeel symbool dat is opgenomen op de Representatieve UNESCO-lijst van Cultureel Immaterieel Erfgoed van de Mensheid. Een lezing, de vertoning van een documentaire film, een boekpresentatie, artistieke momenten en een workshop voor het vervaardigen van mărțișors zijn de evenementen die zullen plaatsvinden op de Ambassade van de Republiek Moldavië ter viering van de Mărţişor, een van de oudste Roemeense volkstradities, die ook voorkomt in Bulgarije, Griekenland, Macedonië, de Republiek Moldavië en Servië.
Op 1 maart zullen
dr. Doina Ișfănoni, als etnologisch onderzoeker, historicus en kunsttheoreticus verbonden
aan het Nationale Dorpsmuseum „Dimitrie Gusti“ in
Boekarest, en dr. Varvara Buzilă, etnograaf en
museograaf, doctor in de filologie, wetenschappelijk secretaris van het Nationaal Museum voor Etnografie en Natuurlijke Historie in Chișinău, een lezing verzorgen
genaamd Tradities en gebruiken verbonden
met de Mărțișor binnen Europa waarin zij inzicht zullen geven in de
waarde en de identiteitssymboliek van de Mărțișor, als mede in het belang van
het toevoegen van de Mărțișor aan de UNESCO-lijst van cultureel immaterieel erfgoed van de
mensheid. Ter gelegenheid van deze lezing zal ook een korte documentaire film genaamd
Mărțișor
worden vertoond en zal het boek Sub semnul Mărțișorului (In het teken van de Mărțișor, Ministerie
van Cultuur van de Republiek Moldavië, Nationaal Museum voor Etnografie en
Natuurlijke Historie van de Republiek Moldavië, Etnologische
Sociëteit van de Republiek Moldavië,Chișinău, 2015), waarvoor Varvara
Buzilă heeft getekend, worden gepresenteerd. Ter afsluiting van de
evenementen zal de panfluitspeelster Daniela Ghiță een recital geven met
representatieve Roemeense en Balkanmelodieën, terwijl het Creatief Centrum „Mugurel“ van de
Vereniging „Noroc“ een artistiek moment zal aanbieden. De handgemaakte mărțișors uit
Roemenië en de Republiek Moldavië zullen worden aangeboden aan het aanwezige
publiek, als symbool van het begin van het voorjaar, het jaargetijde waarin de
natuur weer tot leven komt.
Op 2 maart zal Varvara Buzilă een workshop verzorgen voor het maken van mărțișors bestemd voor kinderen in de leeftijd tussen 7 en 14 jaar.
„Op 1 maart, wanneer het tijd is voor de winter om weg te gaan en ruim baan te geven aan de lente, geloven de mensen dat met het koord van de mărţişor, soms ook wel het koord van de tijd genoemd, op visuele wijze de symbolische drempel tussen de twee jaargetijden wordt aangegeven. In het verleden was de Mărţişor, Martenitsa of Martenka voor de Roemenen, Moldaviërs, Bulgaren en Macedoniërs een ware boodschapper van het voorjaar. De kleur van de twee koordjes had een betekenis die iedereen kende: het rood is de kleur van het bloed, van de vitaliteit, van de «jeugd zonder ouderdom», van de langverwachte warmte, terwijl het wit de boodschap van de zuiverheid in zich droeg. Door de oeroude betekenis van de mărţişor te doorgronden, worden wij ons ervan bewust dat het koord, samen met de gouden of zilveren munt die op 1 maart door vrouwen en mannen, door kinderen en ouderen wordt aangeboden en gedragen, een culturele uiting van identiteit is, die uitdrukking geeft aan de symbiose tussen de mens en alles wat hem omringt,” verklaarde Doina Ișfănoni voor ICR Brussel.
Universitair hoofddocent dr. Doina Işfănoni is etnologisch onderzoeker, historicus en kunsttheoreticus en tegelijkertijd lid van de Nationale Commissie voor het Beschermen van het CultureelImmaterieel Erfgoed UNESCO (Ministerie van Cultuur en Nationale Identiteit).
Prof.dr. Varvara Buzilă is etnograaf en museograaf, wetenschappelijk secretaris van het Nationaal Museum voor Etnografie en Natuurlijke Historie in Chișinău, voorzittervan de Nationale Commissie voor het Beschermen van het CultureelImmaterieel Erfgoed (sinds 2009) en voorzitter van de Etnologische Sociëteit van de Republiek Moldavië(sinds 2000). Ze is houdster van de titel Persoon van Verdienste (sinds 2009).
Op 6 december 2017 is de Mărţişor geaccepteerd als toevoeging aan de Representatieve UNESCO-lijst van Cultureel Immaterieel Erfgoed van de Mensheid, op grond van het besluit genomen tijdens de zitting van het Intergouvernementeel Comitévoor het Beschermen van het CultureelImmaterieel Erfgoed, die werd gehouden in Jeju, Zuid-Korea.
Met het onderzoek dat ze hebben gedaan en de wetenschappelijke argumenten die ze hebben aangevoerd, hebben Doina Işfănoni en Varvara Buzilă er doorslaggevend toe bijgedragen dat de Mărțișor werd toegevoegd aan de Representatieve UNESCO-lijst van Cultureel Immaterieel Erfgoed van de Mensheid.
De evenementen vieren de diversiteit van ons cultureel erfgoed in het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed en dragen bij aan het bevorderen en het overdragen van soortgelijke tradities en gebruiken op het Europese continent.
