- 7 November 2019
- Etichete Colocviu Latinitate Universitatea Libera din Bruxelles
Het Roemeens Cultureel Instituut, via zijn Vertegenwoordiging in Brussel, en de Vrije
Universiteit van Brussel (ULB),
via de Faculteit voor
Letteren, Vertaling en Communicatie en de Faculteit voor
Filosofie en Sociale Wetenschappen, onder auspiciën van de Roemeense Academie en
van de Koninklijke Academie van België, organiseren het internationaal colloquium
Lecture et relecture de la latinité | Latiniteit:
lezen en herlezen, in
de periode 7-9 november 2019.
Dit academische evenement maakt onderdeel uit van de reeks projecten van openbare en culturele diplomatie die ICR in de universitaire wereld organiseert en waarbij het de steun geniet van belangrijke instellingen in Roemenië en België: het Belgisch Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (NFWO), het Instituut voor de Roemeense Taal, het Onderzoeksinstituut Philixte, Groupe de recherche en rhétorique et en argumentation linguistique.
Gedurende de drie dagen van het colloquium zullen 40 markante persoonlijkheden, afkomstig uit Roemenië en uit Europa – leden van de academie, historici, docenten, ambassadeurs en diplomaten – wetenschappelijke voordrachten houden en deelnemen aan de ronde tafel ‘Approche contrastive des langues: quels outils pour quelles compétences?’. Deze vraagstelling kan tijdens het debat vanuit zeer uiteenlopende invalshoeken worden benaderd: sociaal-politieke en economische geschiedenis, genetische en culturele antropologie, literatuur, taalkunde, filosofie, religie, mythologie, wetenschappen en kunsten.
Bij de opening van het colloquium, in aanwezigheid van Hare Excellentie Andreea PĂSTÂRNAC, ambassadeur van Roemenië in het Koninkrijk België, en van de heer Mirel TALOȘ, interim-voorzitter van ICR, zal het woord worden gevoerd door prof. Baudouin DECHARNEUX, lid van de Koninklijke Academie van België, prof. Xavier LUFFIN, decaan van de Faculteit voor Letteren, Vertaling en Communicatie, universitair docent dr. Liliana ȚUROIU, directeur van het Roemeens Cultureel Instituut Brussel, algemeen coördinator van EUROPALIA Roemenië.
Latiniteit, het thema van het internationale colloquium van dit jaar, blijkt een vraagstuk te zijn dat telkens opnieuw wordt opgeworpen, zowel onder latinisten en onderzoekers in de hele wereld, maar ook onder liefhebbers van de latiniteit en van de culturen die werden en nog worden beïnvloed door deze bron van de Romaanse talen en beschavingen.
Zoals prof. dr. Gheorghe Bârlea van de Universiteit Ovidius van Constanța analyseert: ‘Het Internationaal colloquium Latiniteit: lezen en herlezen stoelt op de overtuiging dat een oud concept, dat verwijst naar een complexe werkelijkheid, met verstrekkende implicaties voor de ontwikkeling van de mensheid, telkensopnieuw besproken dient te worden. [...] Permanente evolutie vereist een periodieke re-evaluatie van het verband tussen de klassieke erfenis en de moderne verworvenheden, als product van de dynamiek van de menselijke samenleving. Iedere generatie van onderzoekers brengt nieuwe principes, methodes en werkinstrumenten met zich mee. Tegelijkertijd is er de positieve ontwikkeling dat de fundamentele teksten van de latiniteit – uit de klassieke oudheid, de middeleeuwen, de renaissance, de Verlichting, enz. – worden gepubliceerd in steeds rijkere edities, die informatieve details naar voren brengen welke aan de aandacht van de oudere generaties van onderzoekers zijn ontsnapt. Het huidige technologische tijdperk maakt het mogelijk, meer dan ooit tevoren, om toegang te krijgen tot de primaire bronnen voor documentatie en tot de resultaten van oudere of meer recente studies. Bovendien levert het interdisciplinaire onderzoek, zoals dat vandaag de dag naar buiten wordt gebracht, nieuwe resultaten op, zowel op detailniveau als op het niveau van de fundamentele uitgangspunten, die bij iedere nieuwe lezing gesynthetiseerd moeten worden.’
In de huidige context van de Brexit houdt prof. dr. Gheorghe Bârlea rekening met de mogelijkheid dat het Engels zijn prominente plaats gaat verliezen: ‘Terwijl het Engels ongetwijfeld de “lingua franca” was – ondanks de nodige ontkenningen die eerder ideologisch dan praktisch waren gemotiveerd – leidt de opstelling van Groot-Brittannië ertoe dat een vraag die reeds beantwoord leek te zijn opnieuw tegen het licht wordt gehouden. Het colloquium zal de hergeboorte van de Latijnse talen onderzoeken en, impliciet, het potentieel van een actualisering van de Latijnse taal en cultuur, in een ruimte waarin de Romaanse talen en de categorieën waarin zij worden gebezigdeen comeback maken, een dominante positie innemen.’
De latiniteit, aldus geanalyseerd en gereanalyseerd, maakt van dit colloquium een buitengewoon interessant gebeuren, zowel voor onderzoekers als voor cultuurliefhebbers.
‘De latiniteit van het Roemeens is allang geen onderwerp van controverse meer en de taal is onderdeel van en wordt bestudeerd binnen de Romaanse taalkunde naast de andere cultuur- en beschavingstalen die zijn voortgekomen uit het Latijn. [...] De Europese taalkundige gemeenschap is voornamelijk Romaans en bezit cultureel gezien een romaniteit die zowel erfelijk als verworven is,’ stelt, in zijn werk, prof. dr. Cristian Moroianu, onderzoeker bij het Taalkundig Instituut Iorgu Iordan – Alexandru Rosetti van de Roemeense Academie.
‘Le mythe de Rome est passé de la littérature à la politique au XIXe siècle […]Le mythe de Rome comme “mère des Roumains”, des peuples néo-latins comme “frères” et la métaphore de “la famille latine” se mélangent dans l’imaginaire des Roumains et sont utilisés comme moyen rhétorique pour soutenir leurs revendications politiques’, presenteert, in zijn werk, prof. dr. Alexandra Vrănceanu Pagliardini.
Universitair docent dr. Liliana ȚUROIU, directeur van het Roemeens Cultureel Instituut Brussel opgemerkt dat ‘Het is een groot genoegen voor het Roemeens Cultureel Instituut om via zijn vertegenwoordiging in Brussel als partner deel te nemen aan dit prestigieuze academische debat, georganiseerd in partnerschap met de vrije Universiteit van Brussel (ULB), met ondersteuning van de Roemeense Academie, van de Koninklijke Academie van België alsmede van talloze Roemeense en Belgische instellingen binnen de universitaire wereld. Terwijl het grootschaligste project op het gebied van de culturele diplomatie gewijd aan de Roemeense creativiteit in België in volle gang is, tegelijkertijd met de aan Constantin Brâncuși gewijde tentoonstelling in BOZAR, biedt dit colloquium nogmaals de gelegenheid om stil te staan bij de behaalde prestaties op het gebied van het academisch onderzoek door een complexe thematiek voor te stellen, die in de loop van de tijd op verschillende manieren is benaderd, een unaniem erkend thema, dat ons de gelegenheid biedt om onze eigen plaats, naast de anderen met wie wij de Europese ruimte delen, te bepalen. Het is opnieuw een initiatief dat is genomen door ons team en door de andere partners, om publiek aan te trekken ten behoeve van de kunst, van de cultuur, van waarden die het leven zin en waarde geven.’
Onder de Roemeense genodigden zijn: ambassadeur Adrian CIOROIANU, permanent vertegenwoordiger van Roemenië bij UNESCO, prof. Ernest OBERLANDER-TÂRNOVEANU, algemeen directeur, Nationaal Museum van de Geschiedenis van Roemenië, prof. Petre Gheorghe BÂRLEA, Universiteit Ovidius Constanța.
Onder de buitenlandse genodigden zijn: Baudouin DECHARNEUX, ULB, lid van de Koninklijke Academie van België, dr. Nicolas SOLONAKIS (Frankrijk), ULB, Sébastien CHONAVEY, ULB, prof. Annick ENGLEBERT, ULB, prof. Olga INKOVA (Zwitserland), prof. Emilio MANZOTTI (Zwitserland), prof. Mor Anta KANDJI (Senegal), prof. Anca GÂȚĂ (Duitsland).
Het academisch programma zal worden aangevuld met boekpresentaties en de tentoonstelling Masterpieces of the Romanian Cultural Heritage, aangeboden door het de Nationaal Museum van de Geschiedenis van Roemenië (MNIR).
De deelname aan het programma van het colloquium in de periode 7-9 november is open voor het brede publiek.
Data en plaatsen:
Donderdag, 7 november 2019
8:30-9:30 opening van het colloquium – toespraken
9:30-12:30 en 14:00-19:00 – wetenschappelijke verhandelingen
ULB - Solbosch, Maison des Arts, 56 Avenue Jeanne, 1050 Bruxelles
Vrijdag, 8 november 2019
9:30-12:00 en 14:00-19:00 – wetenschappelijke verhandelingen
Bibliotheek van CIERL, Franklin Rooseveltlaan 17, 1000 Brussel
Zaterdag, 9 november 2019
9:30-10:30 – officiële opening van de tentoonstelling Masterpieces of the Romanian Cultural Heritage
10:30-12:30 – boekpresentatie in Patio AY, Franklin Rooseveltlaan 50, 1000 Brussel
Talen waarin het colloquium wordt gehouden: Engels, Frans en Roemeens.
